Nr.9180, datë 5.2.2004

PËR STATISTIKAT ZYRTARE

Ndryshuar me:

- Ligjin nr. 21/2012 "Për një ndryshim në Ligjin nr. 9180, datë 5.2.2004 "Për statistikat zyrtare";

- Ligjin nr. 7/2013 "Për disa ndryshime dhe shtesa në Ligjin nr. 9180, datë 5.2.2004 "Për statistikat zyrtare", i ndryshuar"[1]

Në mbështetje të neneve 78 dhe 83 pika 1 të Kushtetutës, me propozimin e Këshillit të Ministrave,

K U V E N D I

I REPUBLIKËS SË SHQIPËRISË

V E N D O S I:

Neni 1

Objekti

Objekti i këtij ligji është rregullimi i mënyrës së marrjes, organizimit, nxjerrjes dhe shpërndarjes së statistikave zyrtare në Republikën e Shqipërisë.

Neni 2

Përkufizime dhe shkurtime

Për qëllim të këtij ligji, termat e mëposhtëm kanë këto kuptime:

a) "statistika" janë të dhëna të përftuara nga përpunimi i të dhënave, për të karakterizuar fenomene kolektive në një popullim të dhënë;

b) "statistika zyrtare" është informacion sasior dhe përfaqësues për situatën ekonomike, demografike, sociale dhe mjedisore në Shqipëri, i prodhuar nga ose nën autoritetin e INSTAT-it, në kuadrin e programit të statistikave zyrtare;

c) "Sistemi Kombëtar Statistikor" është tërësia e institucioneve dhe organizatave që ushtrojnë aktivitet brenda Republikës së Shqipërisë, të cilat mbledhin, përpunojnë dhe publikojnë statistika zyrtare sipas programit;[2]

ç) "programi i statistikave zyrtare" është programi i miratuar nga Kuvendi Republikës së Shqipërisë;

d) "popullatë" është bashkësi e njësive statistikore, pa dallim nëse janë persona fizikë e juridikë, familje ose çdo lloj njësie ekonomike;

dh) "nxjerrje e statistikave" janë të gjitha veprimtaritë e nevojshme për përgatitjen, mbledhjen, ruajtjen, përpunimin, përmbledhjen, analizimin, interpretimin dhe shpërndarjen e të dhënave statistikore;

e) "shpërndarja" është sigurimi për përdoruesit, pavarësisht nga forma dhe mjetet e përdoruara, të të dhënave statistikore, por duke mënjanuar zbulimin e të dhënave konfidenciale;

ë) "njësi statistikore" është institucion ose person fizik, juridik dhe familje që, sipas këtij ligji, është i detyruar të japë të dhëna statistikore për agjencitë statistikore të autorizuara;

f) "agjenci statistikore" është autoriteti, përveç Institutit të Statistikave,  i autorizuar, sipas programit të statistikave zyrtare, për të ndërmarrë veprimtari për nxjerrjen e statistikave zyrtare;

g) "veprimtari tjetër statistikore" është veprimtaria statistikore që nuk është përfshirë në programin e statistikave zyrtare;

gj) "të dhëna konfidenciale" janë të dhëna të marra nga një agjenci statistikore, të cilat lejojnë identifikimin e njësive statistikore, duke zbuluar kështu të dhëna individuale;

h) "vrojtim statistikor" është mbledhja e të dhënave nga njësitë statistikore, duke u kërkuar të dhëna për vete ose për veprimtaritë e tyre, që do të përdoren vetëm për nxjerrjen e statistikave;

i) "regjistrim i përgjithshëm" është vrojtimi i çdo njësie ekonomike ose familjare në Republikën e Shqipërisë, të cilat janë të detyruara të përgjigjen;

j) "ministri" është anëtari i Këshillit të Ministrave, i ngarkuar për ndjekjen e veprimtarisë së INSTAT-it.

2. Në këtë ligj:

a) "INSTAT-i"  është Instituti i Statistikave;

b) "programi" nënkupton programin e statistikave zyrtare.

Neni 3

Regjistrimet e përgjithshme

Çdo regjistrim i përgjithshëm përfshihet në program, por realizimi i një regjistrimi të tillë rregullohet me ligj të veçantë.

Neni 4

Parimet e statistikave zyrtare

Për të siguruar besueshmërinë e publikut në statistikat zyrtare, INSTAT-i dhe agjencitë statistikore duhet të udhëhiqen nga parimet e Kodit të Praktikës së Statistikave Europiane. Organizimi dhe zbatimi i programit udhëhiqen nga parimet e mëposhtme:[3]

a) "paanshmëria", që nënkupton mënyrën objektive dhe të pavarur të prodhimit të  statistikave, të lira nga çdo presion politik ose i grupeve të tjera të interesuara, veçanërisht lidhur me përzgjedhjen e teknikave, përkufizimeve dhe metodologjisë më të mirë të përshtatshme për të arritur objektivat e vendosur. Ajo nënkupton disponueshmërinë e statistikave me një vonesë sa më të vogël për të gjithë përdoruesit;

b) "besueshmëria", që  është karakteristikë e statistikave për të reflektuar sa më të besueshëm që të jetë e mundur realitetin,  të cilin ato janë parashikuar të përfaqësojnë. Ajo nënkupton përdorimin e kritereve shkencore për zgjedhjen e burimeve, metodave dhe procedurave;

c) "pavarësia profesionale", që personelit të INSTAT-it  ose të agjencive statistikore, gjatë zbatimit të programit, nuk i lejohet të kërkojë ose të marrë udhëzime  nga Qeveria, autoritetet e tjera shtetërore, partitë politike ose çfarëdo lloj grupi tjetër i interesuar, veçanërisht në përzgjedhjen e burimeve të të dhënave, metodave dhe procedurave statistikore, në përmbajtjen, formën dhe kohën e shpërndarjes, si dhe në zbatimin e konfidencialitetit statistikor;

ç) "përkatësia", që është mbledhja e të dhënave që kufizohet në atë çfarë është e nevojshme për arritjen e rezultatit të kërkuar;

d) "kosto-efektiviteti", që është përdorimi më i mirë i mundshëm i të gjitha burimeve të  disponueshme dhe kufizimi i  barrës së atyre që  përgjigjen. Puna dhe kostoja që kërkon prodhimi i statistikave duhet të jenë në përpjesëtim  me   rëndësinë e  rezultatit të kërkuar;

dh) "konfidencialiteti statistikor", që është mbrojtja e të dhënave që lidhen me njësi statistikore të veçanta, të cilat janë marrë direkt për qëllime statistikore ose indirekt nga burime administrative ose të tjera  kundër  çdo shkeljeje  të së drejtës së konfidencialitetit. Ajo nënkupton parandalimin e përdorimit jostatistikor  të të  dhënave të  marra dhe zbulimin e paligjshëm;

e)  "transparenca", që është e drejta e atyre që përgjigjen të kenë informacion mbi bazën ligjore, qëllimin për të cilin janë kërkuar të dhënat dhe masat mbrojtëse të marra.

Neni 4/1[4]

Parimet e cilësisë statistikore

Për të siguruar cilësinë e statistikave zyrtare dhe për të ruajtur besimin e publikut në to, INSTAT-i dhe agjencitë statistikore duhet të udhëhiqen nga parimet e mëposhtme:

a) "rëndësia", e cila ka të bëjë me shkallën në të cilën statistikat plotësojnë nevojat aktuale dhe të mundshme të përdoruesve;

b) "saktësia", e cila i referohet vlerësimeve më të përafërta ndaj vlerave reale të panjohura;

c) "koha", e cila i referohet periudhës mes vlefshmërisë së informacionit dhe ngjarjes apo dukurisë që ajo përshkruan;

ç) "përpikëria", e cila ka të bëjë me vonesën ndërmjet datës së nxjerrjes së statistikave dhe asaj të parashikuar për t'u nxjerrë këto statistika;

d) "e drejta e hyrjes" dhe "qartësia", të cilat u referohen kushteve dhe mënyrave, përmes të cilave përdoruesit mund të marrin, përdorin dhe interpretojnë të dhënat;

dh) "krahasueshmëria", e cila i referohet masës së ndikimit të dallimeve në konceptet e aplikuara statistikore, mjetet matëse dhe procedurat e krahasimit të statistikave mes zonave gjeografike, fushave sektoriale apo kohës së kapërcyer;

e) "koherenca", e cila i referohet përshtatshmërisë së të dhënave për t'u kombinuar besueshëm në mënyra dhe përdorime të ndryshme.

Neni 5

Publikimi i të dhënave statistikore zyrtare

1. Statistikat zyrtare sigurojnë të dhëna sasiore dhe përfaqësuese për publikun e gjerë, Kuvendin, Këshillin e Ministrave, institucione  të tjera publike, organizata ekonomike, të biznesit dhe ato shoqërore, për institucionet kërkimore dhe akademike, median, si në shkallë kombëtare dhe ndërkombëtare. Ato ta reflektojnë gjendjen realisht dhe të shpërndajnë rezultate në mënyrë të paanshme.

2. Të dhënat e nevojshme për të vlerësuar cilësinë e statistikave zyrtare, në veçanti të dhënat për metodat e përdorura për nxjerjen e statistikave dhe për parimet e zbatuara, janë të  disponueshme për publikun.

3. Autoritetet shtetërore dhe grupet e tjera të përmendura në shkronjën "c" të nenit 4 duhet  të respektojnë parimet e përshkruara në nenin 4 dhe në këtë nen dhe nuk u lejohet të ndikojnë mbi personelin e agjencive statistikore në kryerjen e detyrave të tyre.

Neni 6

Programi i statistikave zyrtare

1. Programi mbulon të dhënat statistikore, të nevojshme për vëzhgimin e gjendjes ekonomike, shoqërore dhe mjedisore në Republikën e Shqipërisë, duke u përqendruar në fenomene thelbësore për vendimmarrësit, si dhe duke respektuar të drejtën e qytetarëve për të dhëna zyrtare. Për realizimin e programit mbahen parasysh si marrëdhëniet ndërmjet kostove  e problemeve që dalin dhe të përfitimeve.

2. Kuvendi miraton programin e statistikave zyrtare, i cili mbulon periudhën e pesë viteve kalendarike. Programi botohet në Fletoren Zyrtare.

3. Programi përfshin të paktën:

a) përshkrimin e statistikave kryesore dhe treguesit që vihen në dispozicion;

b) institucionet përgjegjëse për prodhimin dhe shpërndarjen e statistikave zyrtare;[5]

c) klasifikimet që përdoren;

ç) nivelin në të cilin statistikat dhe treguesit bëhen të disponueshëm (nivel kombëtar, prefekture, rrethi dhe kështu me radhë);

d) frekuencën me të cilën statistikat dhe treguesit bëhen të disponueshëm;

dh) vitin në të cilin do të shpërndahen statistikat dhe treguesit;

e) vitin në të cilin do të bëhen për herë të parë të disponueshme statistikat dhe treguesit e rinj;

ë) listën e burimeve të përdorura për nxjerrjen e statistikave dhe të treguesve, të cilat mund të jenë të dhëna administrative ose vrojtime;

f) burimet administrative, domethënë regjistrat, regjistrimet, të dhënat dhe rezultatet që duhet t'i kalojnë INSTAT-it dhe agjencive statistikore, institucionet përgjegjëse për këto veprimtari, si dhe kufijtë kohorë për këto veprimtari;

g) listën e vrojtimeve që duhet të ndërmerren nga institucionet përgjegjëse për projektimin dhe drejtimin e tyre, pyetësorët e plotësuar, regjistrimet e të dhënave dhe rezultatet që duhet t'i kalojnë INSTAT-it dhe agjencive  statistikore, si dhe kufijtë kohorë për këto veprimtari.

Neni 7

Përgjegjësia e INSTAT-it

1.[6] INSTAT-i është prodhuesi kryesor i statistikave zyrtare në Republikën e Shqipërisë dhe institucioni përgjegjës për koordinimin e funksionimin e Sistemit Kombëtar Statistikor.

Veprimtaria koordinuese përfshin:

a) bashkëpunimin me agjencitë statistikore për projektimin dhe zbatimin e programit;

b) sigurimin e uniformitetit të metodologjisë së përdorur gjatë kryerjes së vrojtimeve statistikore;

c) sigurimin e mbështetjes teknike, në mënyrë që veprimtaria statistikore të përputhet me standardet ndërkombëtare;

ç) kontrollimin e zbatimit të cilësisë statistikore, sipas parimeve të përcaktuara në nenin 4/1 të këtij ligji;

d) pjesëmarrjen në proceset e krijimit të sistemeve kombëtare statistikore të informatizimit;

dh) përfaqësimin e Sistemit Kombëtar Statistikor në sistemin statistikor europian dhe organizatat ndërkombëtare, si dhe mbajtjen e marrëdhënieve me institutet kombëtare të statistikave të vendeve të tjera.

2.INSTAT-i është përgjegjës:

a) për t'i propozuar Këshillit të Statistikave programin;

b) për të siguruar zbatimin e programit të miratuar;

c) për të siguruar se statistikat në program janë zhvilluar, prodhuar dhe  shpërndarë sipas parimeve të parashikuara në këtë ligj;[7]

ç) për të siguruar se të dhënat e kërkuara për programin janë mbledhur, përpunuar, shpërndarë dhe depozituar, duke përdorur praktikën më të mirë profesionale, përfshirë parimet shkencore dhe etikat profesionale;

d) për të dhënë ndihmën profesionale në interpretimin e drejtë të të dhënave në statistikat zyrtare;

dh) për të nxitur rolin dhe kuptimin e statistikave në Shqipëri;

e) për të siguruar se statistikat zyrtare janë bërë të disponueshme në baza paanësie për të gjithë përdoruesit e interesuar;

ë) për të vendosur në statistikat zyrtare të gjitha përkufizimet statistikore, klasifikimet dhe nomenklaturat, në përputhje me konceptet dhe klasifikimet ndërkombëtare, aty ku është e mundur;

f) për të përditësuar të dhënat për të gjitha marrëdhëniet e agjencive statistikore shqiptare me agjencitë ndërkombëtare, për çështjet që kanë lidhje me statistikat zyrtare shqiptare, të ditës ose në perspektivë dhe për të udhëhequr përfaqësimin statistikor shqiptar në ato marrëdhënie kur kërkohet dhe në rastet ku implikimet ndikojnë një sërë agjencish statistikore shqiptare;

g) për të krijuar, mirëmbajtur dhe përditësuar çdo regjistër statistikor.

Neni 8

Detyrat dhe të drejtat e INSTAT-it

1. Në vijim të përgjegjësive, sipas shkronjave "c" dhe "ç" të nenit 7 të këtij ligji, INSTAT-i duhet:

a) të nxjerrë e të bëjë publike e funksionale, për të gjitha agjencitë statistikore, udhëzimet për standardet profesionale në nxjerrjen e statistikave zyrtare;

b) të shqyrtojë procedurat për nxjerrjen e statistikave, të përshtatura nga çdo agjenci statistikore dhe nga çdo institucion qendror ose vendor;

c) të japë që në fillim miratimin për çdo vrojtim statistikor. Kriteret për miratim do të jenë:

i) vrojtimi;

ii)  shmangia, nëse nuk përfshihet në program, e çdo dublikimi me ose  pa efekt të kundërt me programin;

iii) rezultatet e analizuara dhe të shpërndara, sipas standardeve statistikore profesionale, të jenë të kënaqshme;

ç) të mbledhë, të grupojë, të analizojë, të shpërndajë dhe të ruajë të dhënat, në përputhje me përgjegjësitë e ngarkuara në program;

d) të përgatisë projektprogramin pesëvjeçar;

dh) të përgatisë projektplanin strategjik pesëvjeçar;

e) të përgatisë projektbuxhetin vjetor;

ë) të përgatisë projektplanin e veprimit njëvjeçar;

f) të përgatisë projektin e raportit vjetor;

g) të përgatisë dhe t'i dorëzojë Këshillit të Statistikave raporte të shkurtra 4-mujore për ecurinë në zbatimin e programit;

gj) t'i propozojë Këshillit të Statistikave çështje, të cilat këshilli duhet t'i shqyrtojë dhe diskutojë drejtpërdrejt me drejtues të lartë të agjencive statistikore, për të siguruar që çdo statistikë zyrtare të përmbushë standardet profesionale;

h) të përgatisë projektraporte për shqyrtim nga Këshilli i Statistikave, duke propozuar veprime ose vendime të kërkuara nga Këshilli i Ministrave, të cilat sigurojnë se çdo statistikë zyrtare përmbush standardet profesionale;

i) të organizojë dhe të kryesojë çdo 3 muaj takime të zgjeruara këshillimore me drejtuesit e strukturave, që ndjekin çështjet e statistikave, në ministri dhe në agjencitë e tjera statistikore, për çështje të interesave profesionalë dhe një herë në vit për diskutimin e realizimit të programit, problemet dhe veprimet e nevojshme për përmirësimin e tij;

j) të botojë, përpara përfundimit të vitit kalendarik, një kalendar të hollësishëm të datave, në të cilat do të shpërndahen statistikat zyrtare të veçanta, si dhe të përcaktojë formën e shpërndarjes;

k) të hartojë, të negociojë e të nënshkruajë memorandume mirëkuptimi me të gjitha agjencitë statistikore dhe me mbajtësit e të dhënave administrative, që  janë përdorur në nxjerrjen e programit, duke përfshirë organizimet e punës dhe detyrimet dypalëshe;

l) me kërkesë të agjencive statistikore, të hartojë kriteret e aftësitë profesionale për përzgjedhjen e drejtuesve të strukturave që merren me statistikat;

ll) të sigurojë funksionimin e Sekretariatit të Këshillit të Statistikave;

m) të drejtojë Komisionin Kombëtar për Nomenklaturën.

2. INSTAT-i ka të drejtë:

a) të kërkojë nga agjencitë statistikore të dhëna për ecurinë e detyrave të caktuara në program;

b) të kërkojë nga ministritë dhe institucionet qendrore dhe vendore shfrytëzimin e të dhënave administrative dhe statistikore, përveç të drejtave të tjera, të specifikuara në program;

c) të ndërmarrë çdo veprimtari tjetër për përmbushjen e përgjegjësive e të detyrave, siç janë përcaktuar në këtë ligj;

ç) të ndërmarrë ose të kontribuojë në analizat dhe veprimtaritë kërkimore, në të cilat statistikat zyrtare janë të dhëna të rëndësishme.

Neni 9

Statusi dhe financimi i INSTAT-it

1. INSTAT-i është person juridik publik, në varësi të Kryeministrit[8].

1/1[9]. Struktura organizative e INSTAT-it miratohet me urdhër të Kryeministrit, pas propozimit të Këshillit të Statistikave, sipas shkronjës "d" të pikës 1 të nenit 11 të këtij ligji.

2. Organet drejtuese të INSTAT -it janë:

a) Këshilli i Statistikave;

b) Drejtori i Përgjithshëm.

3.[10]Titullari i INSTAT-it emërohet nga Kryeministri, pas kryerjes së një procedure publike rekrutimi nga Këshilli i Statistikave. Mënyra e kryerjes së kësaj procedure, afatet e njoftimit dhe kriteret për vlerësimin e kandidatëve përcaktohen me vendim të Këshillit të Ministrave.

Pas kryerjes së procedurës, Këshilli i Statistikave ia propozon kandidaturat e përzgjedhura Kryeministrit, duke i shoqëruar me të gjithë dokumentacionin administrativ të procesit.

Drejtori i Përgjithshëm i INSTAT-it emërohet për një periudhë pesëvjeçare, me të drejtë riemërimi vetëm një herë.

3/1. Kandidati për Drejtorin e Përgjithshëm të INSTAT-it duhet të plotësojë këto kritere:

a) të ketë kualifikime profesionale në fushën e statistikave;

b) të ketë kryer studime pasuniversitare;

c) të ketë eksperiencë në punë në funksione drejtuese për një periudhë jo më pak se 5  vjet;

ç) të jetë i njohur për reputacionin dhe kompetencën në fushën e statistikës;

d) të ketë aftësi menaxhuese dhe komunikimi.

3/2. Drejtori i Përgjithshëm i INSTAT-it shkarkohet nga Kryeministri, bazuar në propozimet e Këshillit të Statistikave, vetëm kur përmbushen një a më shumë nga këto raste:

a) shkelje të etikës profesionale;

b) shkelje të rënda administrative dhe/ose shpërdorim detyre;

c) për shkaqe sëmundjesh fizike ose mendore, gjë që e bën të paaftë për të kryer funksionet e ngarkuara;

ç) kur dënohet nga gjykata me vendim të formës së prerë për kryerjen e një vepre penale;

d) kur evidentohen mangësi ose gabime të rënda apo të përsëritura profesionale. Në rast se evidentohen mangësi apo gabime të rënda ose të përsëritura profesionale, vendimmarrja e Këshillit të Statistikave për të propozuar shkarkimin e Drejtorit të Përgjithshëm të INSTAT-it bazuar në këtë rast, merret vetëm nëse janë të këtij mendimi, të paktën, 2/3 e numrit total të anëtarëve të Këshillit të Statistikave.

4. Nëpunësit e INSTAT-it, specialistët dhe drejtuesit gëzojnë statusin e nëpunësit civil, ndërsa për punonjësit e tjerë zbatohen dispozitat e Kodit të Punës.

Rekrutimi i nëpunësve të INSTAT-it bëhet sipas rregullave të përcaktuara në ligjin nr.8549 datë 11.11.1999 "Statusi i nëpunësit civil".

5. Punonjësit ekzistues të Institutit te Statistikave, të cilët në datën e hyrjes në fuqi të këtij ligji, punojnë në vende pune që konsiderohen pjesë e shërbimit civil, janë nëpunës në periudhë prove për 1 vit.

6.[11]INSTAT-i financohet nga Buxheti i Shtetit, si dhe nga të ardhurat e tjera të ligjshme, të cilat regjistrohen në sistemin unik të thesarit.

Neni 10[12]

Statusi dhe përbërja e Këshillit të Statistikave

1. Këshilli i Statistikave përbëhet nga shtatë anëtarë, të cilët emërohen nga Këshilli i Ministrave, duke u bazuar në interesat profesionale për statistikat zyrtare, si dhe në njohuritë mbi metodat statistikore, si përdorues statistikash, sigurues të të dhënave ose për shkak të përfshirjeve të tjera në prodhimin e statistikave.

2. Anëtarët e Këshillit të Statistikave janë përfaqësues të:

a) Bankës së Shqipërisë (1 anëtar);

b) Ministrisë së Financave (1 anëtar);

c) përdoruesve kryesorë të statistikave zyrtare (2 anëtarë);

ç) botës akademike (1 anëtar);

d) shoqërisë civile (1 anëtar);

dh) Bashkimit të Dhomave të Tregtisë dhe Industrisë së Shqipërisë (1 anëtar).

3. Anëtarët e Këshillit të Statistikave shërbejnë sipas kapaciteteve personale. Ata caktohen për një mandat pesëvjeçar, duke synuar që datat e mbarimit të këtij afati për çdo anëtar të jenë të shpërndara gjatë periudhës pesëvjeçare. Anëtarët kanë të drejtë riemërimi jo më shumë se një herë.

4. Anëtarët e Këshillit të Statistikave mund të shkarkohen nga Këshilli i Ministrave kur kryejnë një ose disa nga shkeljet e mëposhtme:

a) mungojnë më shumë se dy herë dhe në mënyrë të përsëritur në mbledhje;

b) ndeshin konflikte interesi me interesat e INSTAT-it;

c) për shkaqe sëmundjesh fizike ose mendore, gjë që i bën të paaftë për të kryer funksionet e ngarkuara;

ç) kur dënohen nga gjykata me vendim të formës së prerë për kryerjen e një vepre penale.

5. Pas shkarkimit të anëtarit, Këshilli i Ministrave miraton vendimin përkatës për zëvendësimin e tij.

6. Kryetari i Këshillit të Statistikave nuk duhet të jetë përfaqësues apo punonjës i ndonjë ministrie. Kryetari zgjidhet nga anëtarët e Këshillit të Statistikave. Emërimi hyn në fuqi pas miratimit nga Këshilli i Ministrave.

7. Rregulla më të hollësishme për kriteret dhe procedurat e përfaqësimit, përzgjedhjes, emërimit e shkarkimit të anëtarëve, rregullat e funksionimit dhe masa e shpërblimit të anëtarëve të Këshillit të Statistikave miratohen nga Këshilli i Ministrave.

Neni 10/1[13]

Mbledhja e Këshillit të Statistikave

1. Këshilli i Statistikave mblidhet, të paktën, tri herë në një vit kalendarik.

2. Kuorumi përbëhet nga, të paktën, pesë anëtarë të Këshillit.

3. Sekretariati i Këshillit të Statistikave sigurohet nga INSTAT-i.

Neni 11

Roli dhe detyrat e Këshillit të Statistikave

1. Këshilli i Statistikave duhet të mbikëqyrë dhe të mbështesë INSTAT-in në rolin e tij për të siguruar se programi është hartuar në përputhje me parimet themelore të Kombeve të Bashkuara për statistikat zyrtare. Për të plotësuar këtë rol, përveç veprimtarive të tjera, të përcaktuara në këtë ligj, ai kryen detyrat e mëposhtme:

a) miraton projektprogramin, ndryshimet e tij dhe nëpërmjet Kryeministrit ose ministrit ia paraqet për miratim Kuvendit;

b) miraton planin strategjik pesëvjeçar të INSTAT-it, i cili përfshin masat për realizimin e programit;

c) miraton planveprimin njëvjeçar të INSTAT-it;

ç) miraton projektbuxhetin vjetor;

d) miraton projektstrukturën organizative të INSTAT-it;

dh) miraton raportin vjetor të INSTAT-it;

e) shqyrton raportet e shkurtra katërmujore të ecurisë në zbatimin e programit, të paraqitura nga Drejtori i Përgjithshëm.

ë) vendos e autorizon përditësimin vjetor të programit vetëm për anën praktike të zbatimit të tij dhe informon Këshillin e Ministrave dhe Kuvendin për modifikimet e kryera;

f) harton një raport vjetor për funksionimin e Sistemit Kombëtar Statistikor, duke përfshirë një raport mbi arritjet e programit, për t'ia paraqitur Këshillit të Ministrave dhe Kuvendit, dhe e bën të disponueshëm për publikun.

2. Këshilli i Statistikave, për të përmbushur rolin e tij:

a) diskuton drejtpërdrejt me drejtuesit e strukturave, që merren me statistikat, në ministri dhe agjencitë e tjera statistikore për çështje që kërkojnë mbështetjen ose veprimin e agjencive, për të siguruar që çdo statistikë zyrtare të përmbushë standardet profesionale;

b) përgatit ose dorëzon raporte në Këshillin e Ministrave që kërkojnë vendimin e këtij këshilli për të siguruar që çdo statistikë zyrtare të përmbushë standardet profesionale;

c) kërkon vlerësim, llogaritje ose kontroll të pavarur nga ekspertë të jashtëm për një fushë të caktuar të statistikave zyrtare. Kostoja për këto veprimtari do të mbulohet nga buxheti i INSTAT-it.

Neni 12

Detyrat e Drejtorit të Përgjithshëm

Drejtori i Përgjithshëm i INSTAT -it:

a) përgatit propozime për t'u miratuar nga Këshilli i Statistikave mbi strukturën organizative të INSTAT-it ose për ta ndryshuar atë, sipas shkronjës "d" të pikës 1 të nenit 11 të këtij ligji;

b) propozon emërimin e stafit në nivel drejtori, për t'u miratuar nga Këshilli i Statistikave;

c) përfaqëson  INSTAT-in  në marrëdhëniet me të tretët;

ç) përgatit çdo vit propozimet për modifikime në program, të cilat paraqiten për miratim në Këshillin e Statistikave;

d)[14]shfuqizuar

dh) ndjek të gjitha mbledhjet  e Këshillit të Statistikave dhe  merr pjesë në diskutim, por pa të drejtë vote;

e) zbaton detyra të tjera që përcaktohen me vendim të Këshillit të Ministrave.

Neni 12/1[15]

Bordi Këshillues Statistikor

Drejtori i Përgjithshëm i INSTAT-it mund t'i propozojë Këshillit të Statistikave ngritjen e një bordi këshillues statistikor, për të diskutuar çështjet që lidhen me Sistemin Kombëtar Statistikor. Drejtori i Përgjithshëm i INSTAT-it, pas argumentimit të nevojave konkrete që ka institucioni për çështje specifike, i propozon Këshillit të Statistikave emrat e anëtarëve, detyrat dhe kohëzgjatjen e punës.

Këshilli i Statistikave ia paraqet Këshillit të Ministrave propozimin për miratimin përfundimtar të ngritjes së bordit këshillues statistikor. Bordi financohet nga buxheti i INSTAT-it.

Neni 12/2[16]

Komisioni Kombëtar për Nomenklaturën

1. Komisioni Kombëtar për Nomenklaturën kryen përditësimin dhe përshtatjen e klasifikimeve statistikore ekonomike dhe sociale, në përputhje me klasifikimet statistikore europiane dhe ndërkombëtare.

2. Ngritja, përbërja, rregullat e funksionimit dhe masa e shpërblimit të anëtarëve të Komisionit Kombëtar për Nomenklaturën përcaktohen me vendim të Këshillit të Ministrave.

Neni 13

Detyrat dhe misioni i agjencive të tjera

1. Agjencitë statistikore shqiptare dhe institucionet qendrore e vendore, të cilat kontribuojnë për statistikat për t'i përfshirë ato në program, do t'i sigurojnë INSTAT-it të gjitha dokumentet dhe të dhënat e nevojshme, për ta lejuar atë të përmbushë detyrimet, sipas shkronjës "b" të pikës 1 të nenit 8 të këtij ligji.

2. Të gjitha agjencitë statistikore:

a) i japin INSTAT-it çdo të dhënë të kërkuar, në përputhje me shkronjën "a" të pikës 2 të nenit 8 të këtij ligji;

b) përmbushin të gjitha detyrimet e vëna në program;

c) njoftojnë INSTAT-in për kontaktet e tyre me agjencitë ndërkombëtare, për çështje që lidhen me statistikat.

3. Të gjitha institucionet qendrore dhe vendore i japin INSTAT-it të drejtën e hyrjes në regjistrat, skedarët e të dhënave dhe të dhënat e mbledhura, të përpunuara dhe ruajtura, sipas përgjegjësive përkatëse, në masën që është e nevojshme për nxjerrjen e statistikave, duke shmangur ngarkesat në përgjigje për njësitë statistikore.

4. Nuk do të bëhet asnjë pagesë nga INSTAT-i për çdo lloj detyre të ndërmarrë nga agjencitë e tjera, në lidhje me pikat 1, 2 dhe 3 të këtij neni.

5.[17] Të gjitha institucionet publike janë të detyruara të informojnë INSTAT-in për krijimin e çdo dokumentacioni të ri me të dhëna administrative apo për ndryshimin e atyre ekzistuese, si dhe duhet të lejojnë INSTAT-in të hyjë e të përdorë këto të dhëna vetëm për qëllime statistikore.

Neni 14

Të drejtat dhe detyrimet e njësive statistikore

1. Njësitë statistikore, të kërkuara për të siguruar të dhëna për nxjerrjen e statistikave zyrtare brenda programit, njoftohen për qëllimin dhe synimin e vrojtimit, për të drejtat dhe detyrimet e tyre dhe masat që duhet të merren për të siguruar konfidencialitetin statistikor.

2. Njësitë statistikore, të kërkuara për të dhënë njoftim për programin si: ndërmarrjet, institucionet, personat fizikë dhe juridikë, do t'i japin të dhënat e kërkuara, tërësisht dhe me vërtetësi, INSTAT-it ose agjencive të tjera statistikore, të përmendura në program. Të dhënat do të sigurohen pa pagesë, në formën dhe kohën e kërkuar.

Neni 15

Konfidencialiteti

1. Të dhënat e nxjerra nga burimet e disponueshme publikisht nuk do të vlerësohen konfidenciale.

2. Të dhënat e mbledhura, të përpunuara dhe të ruajtura për nxjerrjen e statistikave zyrtare do të trajtohen si konfidenciale nga INSTAT-i, agjencitë statisikore dhe çdo organizatë ose person i caktuar prej tyre, kur këto të dhëna bëjnë që njësitë statistikore të identifikohen drejtpërdrejt ose tërthorazi, duke zbuluar të dhëna individuale, që nuk janë bërë publike për arsye të tjera.Të gjithë punonjësit e organeve/kontrolluesve, të përmendur në paragrafin e parë të kësaj pike, të cilët vihen në dijeni me të dhënat që përpunojnë gjatë ushtrimit të funksioneve të tyre, detyrohen të ruajnë konfidencialitetin e besueshmërinë edhe pas përfundimit të funksionit.

3.[18]Identifikim i drejtpërdrejtë quhet kur një njësi statistikore identifikohet drejtpërdrejt nga emri, adresa ose ndonjë numër identifikimi i njohur zyrtarisht. Kur përpunimi i të dhënave kryhet në mënyrë të tillë që mundëson identifikimin e subjektit të të dhënave, të dhënat duhet të kodohen menjëherë, në mënyrë që subjektet të mos jenë më të identifikueshëm.

4. Identifikimi i tërthortë është mundësia për të kuptuar identitetin e një njësie statistikore, me përjashtim të rastit të identifikimit të drejtpërdrejtë.[19] Për të përcaktuar nëse një njësi statistikore është tërthorazi e identifikueshme, do të merren parasysh të gjitha masat e arsyeshme për identifikimin e njësisë statistikore në fjalë. Për mbrojtjen e identifikimit, përfshihen në total të paktën tri njësi dhe pjesa e një njësie nuk duhet të kalojë 85 për qind të totalit.

5. Të gjitha të dhënat individuale të mbledhura nga njësia statistikore për nxjerrjen e statistikave zyrtare do të përdoren vetëm për qëllime statistikore. Këto të dhëna do të botohen vetëm bashkërisht dhe nuk do të përdoren për të marrë ndonjë vendim administrativ, duke përfshirë këtu vendime për kontrollin fiskal ose hetime juridike.

6. E drejta e hyrjes në të dhënat konfidenciale do të kufizohet për personat, të cilët, gjatë kryerjes së detyrave, kontribuojnë në nxjerrjen e statistikave zyrtare. E drejta e hyrjes do të shtrihet në masën që për këto të dhëna është i nevojshëm për nxjerrjen e statistikave në fjalë. E drejta e hyrjes për qëllime kërkimore-shkencore do të kufizohet në përputhje me pikën 7 të këtij neni.

7. E drejta e hyrjes në të dhënat konfidenciale për projekte kërkimore-shkencore mund të jepet nga Drejtori i Përgjithshëm i INSTAT-it për një periudhë të kufizuar, duke siguruar se të dhënat nuk lejojnë identifikimin e drejtpërdrejtë. Marrësi duhet të nënshkruajë një kontratë me INSTAT-in, sipas së cilës:

a) sigurohet se rezultati i parashikuar nuk u referohet njësive të identifikueshme ose nuk lejon identifikimin e tërthortë;

b) sigurohet standardi i mbrojtjes së të dhënave konfidenciale, brenda projektit të kërkimit;

c) ka një detyrim të zhdukë menjëherë të dhënat, sapo projekti përfundon, duke njoftuar me shkrim INSTAT-in për këtë veprim.

8.[20]Statistikat zyrtare nuk mund t'u jepen përdoruesve, duke zbuluar të dhëna konfidenciale.

9. INSTAT-i dhe agjencitë statistikore marrin të gjitha masat e duhura teknike, organizative dhe të sigurimit për mbrojtjen nga çdo hyrje, zbulim ose përdorim i paligjshëm i të dhënave konfidenciale.

10.[21] Pas përpunimit të plotë të të dhënave të mbledhura nëpërmjet pyetësorëve letër dhe jo më parë se një vit pas publikimit të statistikave zyrtare të prodhuara nëpërmjet përpunimit të këtyre të dhënave, pyetësorët digjen nën mbikëqyrjen e komisionit të ngritur nga INSTAT-i.

Neni 16

Lidhja e statistikave zyrtare me të dhënat administrative

1. INSTAT-i përcakton metodologjitë statistikore të përdorura për prodhimin e statistikave administrative.

2. INSTAT-i bën publike dhe funksionale udhëzimet mbi standardet profesionale në nxjerrjen e  statistikave zyrtare.

3. INSTAT-i vihet në dijeni për çdo vrojtim statistikor, duke përfshirë dhe ato që janë jashtë programit, të cilat do të ndërmerren nga çdo agjenci statistikore ose institucion qendror apo vendor.

4. INSTAT-i ka të drejtë të marrë dhe të përdorë statistikat administrative dhe detyrohet t'i shpërndajë ato, sipas programit të statistikave zyrtare. Prodhuesit e statistikave administrative duhet të transmetojnë këto statistika me kërkesën e INSTAT-it.

Neni 17

Shpërndarja e statistikave

1. Statistikat zyrtare shpërndahen në mënyrë që të gjithë përdoruesit të kenë të drejtë të menjëhershme dhe të barabartë.

2. Për t'ia dhënë përdoruesit statistikat zyrtare përdoren të gjitha format e mundshme të medias.

3. INSTAT-i dhe agjencitë statistikore, duke pasur në program përgjegjësitë për shpërndarjen, kërkojnë të përmbushin çdo kërkesë të çdo organizate ose individi, për të dhëna të pabotuara ose analiza të veçanta.

4. INSTAT-i dhe të gjitha agjencitë statistikore, që përdorin tarifa për shërbime në shpërndarjen e të dhënave, duhet t'i publikojnë ato.

Neni 18

Kundërvajtjet administrative dhe gjobat

1. Në kuptim të këtij ligji, kur nuk përbëjnë vepër penale, përbëjnë kundërvajtje administrative dhe dënohen me gjobë shkeljet e mëposhtme:

a) mospërmbushja e detyrimeve, të vendosura në pikën 2 të nenit 14,  dënohet me gjobë deri ne 5 000 lekë.  Për rastet e përsëritura, gjobat janë nga 5 000 lekë deri në 25 000 lekë për çdo shkelje. Për shkeljet e kryera nga institucionet publike gjoba i jepet titullarit të institucionit;

b) moszbatimi ose shkelja e kërkesave të konfidencialitetit, të përcaktuar në nenin 15 nga nëpunësi,  përfshirë këtu dhe koha kur ai ka lënë detyrën, ose nga një palë e tretë, së cilës i është dhënë e drejta për qëllime kërkimore dënohet me gjobë nga 20 000 lekë deri në 25 000 lekë.

2. Gjobat vendosen nga:

a) drejtuesi i strukturës përkatëse të këtij institucioni, kur të dhënat janë kërkuar nga INSTAT-i;

b) drejtuesi i agjencisë statistikore, kur të dhënat janë kërkuar nga agjencia statistikore;

c) drejtuesi i strukturës përkatëse të këtij instituti, kur personi është punonjës ose ish-punonjës  i INSTAT-it ose një palë e tretë;

ç) drejtuesi i agjencisë statistikore, kur personi është punonjës ose ish- punonjës i agjencisë statistikore.

3. Kundër vendimit të gjobës mund të bëhet ankim te Drejtori i Përgjithshëm brenda 10 ditëve nga data e shpalljes ose e botimit të gjobës, i cili duhet të përgjigjet brenda 30 ditëve. Kundër vendimit të Drejtorit të Përgjithshëm, ose kur ai nuk përgjigjet, personi i interesuar mund t'i drejtohet gjykatës brenda 30 ditëve nga shpallja e vendimit ose nga mospërgjigjja.

4. Të ardhurat nga gjobat derdhen 100 për qind në Buxhetin e Shtetit.

Neni 19

Dispozita të fundit

Ngarkohet Këshilli i Ministrave që, brenda 1 viti nga hyrja në fuqi e këtij ligji, të nxjerrë aktet nënligjore, në përputhje me parimet e përgjithshme, të parashikuara në nenin 10 pikat 1 dhe 2 të këtij ligji.

Neni 20

Ligji nr.7687, datë 16.3.1993 "Për statistikën në Republikën e Shqipërisë", si dhe çdo dispozitë tjetër, që bie në kundërshtim me këtë ligj, shfuqizohen.

Neni 21

Ky ligj hyn në fuqi 15 ditë pas botimit në Fletoren Zyrtare.

Shpallur me dekretin nr.4157, datë 2.3.2004 të Presidentit të Republikës së Shqipërisë, Alfred Moisiu